Rambler's Top100

wposzukiwaniu

nowego kanonu

reinterpretacja tradycji kulturalnej w państwach postjugosłowiańskich po 1995 roku

 
   

Wokół projektu   

Zasoby internetowe   

   
Serbia i Czarnogóra

Srbija i Crna Gora - Republika Serbii i Czarnogóry

 

Historia Serbii

W starożytności zasiedlona przez Ilirów i Traków; w I w. włączona do rzym. prow. Dalmacji; od VI w. napływ słow. Serbów; od IX w. państwo zależne od Bizancjum; w XII w. wyzwolona i zjednoczona przez Stefana Nemanię, rozkwit za panowania Stefana Duszana (1331-55); od 1389 podbijana przez Turków, 1459 wcielona do imperium osmańskiego. Po serbskich powstaniach 1804-13 i 1815 (pod wodzą Jerzego Czarnego i Miłosza Obrenowicia) autonomia (1826); od 1833 księstwo wasalne pod rządami rywalizujących rodów Obrenowiciów i Karadziordziewiciów, od 1878 (berliński kongres) niepodległe; od 1882 królestwo; 1903 obalenie Obrenowiciów, Piotr I Karadziordziewić staje się królem Serbii. Następuje reorientacja polityki zagranicznej z proaustriackiej na prorosyjską - udział Serbii w wojnach bałkańskich 1912-13, przyłączenie Macedonii Wardarskiej. W 1914 r. po zamachu sarajewskim następuje wypowiedzenie przez Austro-Węgry wojny Serbii. 

Od 1918 r. w składzie Królestwa SHS (od 1929 Jugosławia). Centralistyczna polityka Serbii budzi sprzeciw Chorwacji. W latach 1941-44 okupowana przez Niemcy, silny ruch oporu (zwł. komunistyczny), od 1945 dominująca republika w komunistycznej federacji jugosłowiańskiej.

W 1990 r. przemiany ustrojowe w Serbii: nowa konstytucja (system wielopartyjny, gospodarka rynkowa), wolne wybory parlamentarne (zwycięstwo postkomunistycznej Socjalistycznej Partii Serbii) i prezydenckie (S. Milošević). Następuje nieudana próba utrzymania federacji jugosłowiańskiej: interwencja wojskowa w Słowenii (czerwiec-lipiec 1991); następnie militarne poparcie secesji ludności serbskiej w Chorwacji (lipiec 1991 - styczeń 1992) oraz w Bośni i Hercegowinie (od kwietnia 1992). 

W kwietniu 1992 r. utworzona zostaje wraz z Czarnogórą Federalna Republika Jugosławii; sankcje ekonomioczne ONZ wobec Jugosławii za popieranie separatyzmu Serbów bośniackich (maj 1992); ponowne zwycięstwo Socjalistycznej Partii Serbii w wyborach parlamentarnych i Miloševicia w prezydenckich (grudzień 1992); oficjalna rezygnacja z popierania Serbów w Bośni i Hercegowinie (1994). Milošević zostaje sygnatariuszem porozumienia w Dayton (listopad 1995) w sprawie pokoju w Bośni i Hercegowinie. Następuje zawieszenie przez ONZ sankcji ekonomicznych wobec Jugosławii (1995). Konflikt albańsko-serbski w Kosowie sprzyja wzrostowi postaw nacjonalistycznych, także wśród demokratycznej części opozycji. Po nalotach NATO na Jugosławię (marzec-czerwiec 1999) i wycofaniu sił serbskich z Kosowa opozycja wystąpiła z żądaniem ustąpienia S. Miloševicia ze stanowiska prezydenta.

 

Historia Czarnogóry

Rzymska Diocleia; od VI w. pod władzą Bizancjum, później niezależne księstwo Zeta (do XI w. zw. również księstwem Duklji); 1170 podbita przez Serbię, 1498-99 - przez Turków; niezależność zachowały jedynie najbardziej niedostępne obszary w górach. Ośrodkiem walki z Turkami i Węgrami w XVII w. stał się prawosławny klasztor w Cetyni; władcy tego klasztoru, wybierani z rodziny Petrović-Niegosz, stali się stopniowo przywódcami i sędziami bractw górskich; D. Petrowić-Niegosz ogłosił się 1852 niezależnym księciem, wprowadził regularną armię. Po wojnie rosyjsko-tureckiej 1877-78 Turcja uznała niepodległość Czarnogóry (kongres berliński). Od 1905 księstwo konstytucyjne, od 1910 królestwo. W 1918 r. następuje detronizacja Mikołaja I i przystąpienie do nowo powstałego Królestwa SHS (od 1929 - Jugosławia).

Podczas II wojny światowej (od 1941 r.) pod okupacją włosko-niemiecką;0 silny ruch oporu. Od 1945 r. jedna z republik związkowych Jugosławii. Po rozpadzie SFRJ wraz z Serbią utworzyła 1992 Federalną Republikę Jugosławii.

--------------------------------------

zobacz Historia Jugosławii

zobacz Kosowo

zobacz Ostatnio w Jugosławii

 

 

 

Informacje ogólne | Informacje polityczne | Warunki naturalne | Gospodarka | Ludność | Literatura | Muzyka | Teatr | Nauka | Media | Mapy

wstecz strona główna dalej


Źródło: Encyklopedia Multimedialna PWN, Państwa Świata, Warszawa 2000.
Wszelkie komercyjne wykorzystanie niniejszego materiału zabronione. Wszelkie prawa zastrzeżone.
created by mochola, Y2K3