Prof. UJ dr hab. Sylwia Nowak-Bajcar

Wybrane publikacje

• Monolog jako światopogląd. Proza Slobodana Selenicia, Universitas, Kraków 2001, ss. 166. 

• Mapy czasu. Serbska proza postmodernistyczna wobec wyzwań epoki, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2010, ss. 206.

• Helena, kobieta, której nie ma i która jest. Krakowska biografia Ivo Andricia, Wydawnictwo Księgarnia Akademicka, Kraków 2013, ss. 183.

• Jelena, žena koje ima. Krakovska biografija Ive Andrića, Službeni glasnik, Beograd 2015, ss. 260. 

• Mape vremena. Srpska postmodernistička proza pred izazovima epohe, Beograd 2015, ss. 274.

• Tekst w tekście jako dokument (na przykładzie tomu 'Encyklopedia umarłych' Danilo Kiša) [w:] Pamiętnik Słowiański, 1995/1996, t. XLV/XLVI

• Postmodernistyczna intertekstualność w zbiorze opowiadań 'Nove beogradske priče' Milorada Pavicia [w:] Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego, Prace historyczno-literackie, z. 91, pod red. Z. Niedzieli, Kraków 1996

• Wojna, patriotyzm i historia jako polemiczne aktualizacje wzorca epickiego w powieściach Slobodana Selenicia [w:] Pamiętnik Słowiański 1999, t. XLIX

• S. Selenić, Monolog jako światopogląd, Kraków 2001 - monografia

• 'Novi Jerusalim' Borislava Pekicia jako palimpsest [w:] Pamiętnik Słowiański, 2002, t. LII

w tomie grantowym pt. Przemiany w świadomości i kulturze duchowej narodów Jugosławii po 1991 roku, Kraków 1999, ukazały się: 

• Wojna 1991-1995 w najnowszej prozie serbskiej (na wybranych przykładach)
  Artykuł omawia sposób prezentacji ostatniej wojny na Bałkanach w wybranych tekstach literackich, opublikowanych w czasie jej trwania przez belgradzkie wydawnictwo „Vreme knjige”. Pomimo, że charakter wydawnictwa, związanego z niezależnym czasopismem „Vreme” wskazywać może na ucieczkę od klucza nacjonalistycznego w doborze autorów i tekstów, poddany analizie materiał literacki (powieści: Hamsin 51 Dragana Velikicia z 1993 roku, U potpalublju Vladimira Arsenijevicia z 1994 roku i Bila jednom jedna zemlja Dušana Kovačevicia oraz zbiór opowiadań z 1994 roku zatytułowany Vitraž u sećanju Vladimira Pištalo), wykazuje cechy charakterystyczne dla sposobu mówienia w Serbii o wspomnianej wojnie.
  Zgromadzone przykłady umożliwiają stwierdzenie, że pisarzy serbskich bardziej interesują przyczyny, aniżeli skutki konfliktu jugosłowiańskiego. Wojna nie jest pokazywana jako pole walki, lecz uwidacznia się w sposób pośredni: pojawia się w rozmowach, wiadomościach, przejawia w obniżeniu standardu życia, zmianach zachodzących w bezpośrednim otoczeniu bohaterów.
  W omawianych utworach zarysowuje się wyraźna skłonność do dokonywania rozrachunku z przeszłością i jej demitologizacja, które nie prowadzą jednak do nazwania problemu, a raczej do jego wskazywania. Niemożność, czy niechęć mówienia o wojnie wprost przejawia się w użyciu metaforycznego, odkonkretnionego i wieloznacznego języka, w ucieczce w stronę symbolizacji lub alegoryzacji przestrzeni utworu. Użycie takich właśnie środków prowadzi ku uogólnieniu, wynikającemu z chęci odkrywania przez pisarzy mechanizmów, których konflikt jugosłowiański jest potwierdzeniem.
  

• Kosowo – mit i historia w konflikcie serbsko–albańskim (szkic)
  Kosowo – to, jak mówią Serbowie, „kolebka państwowości serbskiej” i „serce serbskości”. Oprócz symbolicznego, Kosowo ma też inny, bardziej może „przyziemny” wymiar: nazwa ta obejmuje obszar 10 887 km2, zamieszkały przez 1 954 747 mieszkańców, z czego 90 procent stanowią Albańczycy (dane z 1991 roku za: Encyklopaedia Britannica). Mit skonfrontowany z rzeczywistością. Mit, który „ożywiony” nacjonalistycznym zapałem byłego prezydenta-dyktatora – Slobodana Miloševicia oraz stosowaną przez niego polityką represji i agresji, miał stać się straszną rzeczywistością „czystego etnicznie Kosowa”.
  Artykuł nie jest głosem w dyskusji na temat racji obu stron: serbskiej i albańskiej. Stanowi raczej próbę jej odtworzenia. Celem tekstu jest ukazanie punktów spornych i argumentów, na które powołują się strony konfliktu, w konfrontacji z trudną historią tego regionu, gdzie kartę przetargową obu narodów od czasów okupacji tureckiej stanowiła władza.

Bośnia i Hercegowina | Chorwacja | Macedonia | Serbia i Czarnogóra | Słowenia